In the dark

Deze week met de 2H's hun eerste practicum in het verduisterde lokaal. Doel: omgaan met de apparatuur en een eerste practicum (hoek van inval is hoek van terugkaatsing).

Belangrijk om te beginnen bij het eind: hoe wil ik de opticadozen terug. Verder zetten de leerlingen het nummer van de doos bovenaan hun uitwerkblad.

Kookboekpracticum - maar daar ben ik niet rouwig om. De groepjes die echt snel klaar waren hebben ook nog een proefje met 'schaduw' gedaan.

Vierde collegedag

QF
Dat was weer fraai: en mailtje dat we later zouden beginnen bleek niet voor ons bestemd. Lekker uitgeslapen, maar te laat dus. Ik leek niet veel gemist te hebben: er werden vrij veel opdrachten besproken die ik allemaal al gedaan had. En goed ook. Rest van de les ging over hoofdkwantumgetal (n), baankwantumgetal (l), magnetisch kwantumgetal (m) en spinkwantumgetal (m_s) en hoe dat het periodiek systeem verklaart. Toevallig net deze week een artikel op Hack-a-day over gelezen.

Studie Begeleiding
... ging vandaag over WPL3 en 4 met Mirjam en Nico. Nico is stagebegeleider. Uitleg over voorwaarden voor deelname aan WPL3 en 4. Was voor mij en Gerben natuurlijk weer bereinteressant, want je mag WPL-4 pas na het volledig afronden van je propedeuse doen. En daarvan wordt in de vierde periode nog een vak gegeven... Wel leuk dat Mirjam mijn andere blog als voorbeeld gaf. Belangrijkste uit deze les: het stageformulier dat via nico naar het stagebureau moet; een stagebegeleider op mijn huidige school (dat kan de coach van het Vd Grift-traject zijn, of bijv. de schoolopleider); de producten: Stagedossier en Beroepsproduct. Dat laatste is een geplande interventie.

En toen kwam het lange wachten. Gelukkig was ik niet de enige én had ik een stapel nakijkwerk mee. Een kopje thee bij een vriendin ging helaas niet door. Nog wat lesideeën uitgewisseld, waaronder deze film:

Om half vijf nog een gesprek met Mirjam. Zij kon een groot aantal hiaten en onzekerheden in mijn planning vullen. Topmeid: als ze het niet weet zoekt ze het gewoon meteen uit.

Capita Selecta werd vandaag door Meine gegeven. Op al de ingestuurde vragen bleek wel wat aan te merken. Best leerzaam. Volgende keer een vraag over Elektriciteit & Magnetisme. Moet goed te doen zijn, me dunkt.

Practica planning

Zo. Ik krijg het druk.

Virtueel practicum.

Goed nieuws van Otto: onze teller wordt door een extern bedrijfje gerepareerd. Printbreukje.

Ondertussen in beide 3A's vandaag (dan maar) een virtueel practicum gedraaid. Laptopkarren laten ophalen en per twee personen inloggen ging ook wonderbaarlijk goed.

Het mooie van http://www.thephysicsaviary.com/Physics/Programs/Labs/MeasuringPhotogateAccelerationPrelab/index.html is dat er voor iedereen een andere controleerbare uitkomst is. Wel nog even van tevoren uitleggen: "MidTime". Alle meetgegevens in je schrift.

't Was (helaas) weer een zootje in de meeste schriften, maar daar heb ik een mooie huiswerkopdracht aan gekoppeld: Fatsoeneren. Met een titel, onderzoeksvraag, situatieschets, dan de meetgegevens en tenslotte een uitkomst en conclusie.

Degenen die eerder klaar waren konden de acceleratie van een porsche (porche staat in de applicatie), yugo of lexus berekenen. Zie http://www.thephysicsaviary.com/Physics/Programs/Labs/GraphingOfMotionLab/index.html

Klassieker

Derde collegedag

QF goed behapbaar. Het mooie is dat ik het elke keer toch weer spannend vind welk stukje van de complexiteit onthuld gaat worden. En dan elke keer het gevoel dat er zoveel puzzelstukjes nog nét buiten mijn bereik liggen - maar eerder op een verwachtingsvolle dan een teleurstellende manier. 't Ging vandaag over spectraallijnen en Niels Bohr.

Jan had na de pauze nog even een paar lampen en spectroscopen klaar laten leggen. Mooi hoor. Een aantal collegastudenten had nog nooit zoiets gezien. Zelfs op de Groene School had ik 10 spectroscopen. En op mijn huidige school hebben we gewoon een hoogspanningsbron en bijbehorende lampen. En een top-toa.

Na de les even een wandelingetje naar de Hollandse eenheidsprijzenmarkt in winkelcentrum Bilgaard voor een pakje paperclips. Die hadden we namelijk nodig bij:

M&TO. Al dagen hard aan het werk voor de presentatie over metalen. Ik had me er al redelijk bij neergelegd dat de presentatie niet helemaal zou worden wat ik wilde. 'Het gaat er om dat je je voldoendes haalt', zei mijn eega, 'Leg die lat toch niet elke keer zo hoog.' En aangezien ik haar gevraagd heb om dit jaar goed op mij te passen omdat ik mezelf anders voorbij hol, heb ik mezelf belooft zo vaak mogelijk naar haar te luisteren.
De presentatie is een groepsopdracht. Samen met 3 2e jaars voltijders. We hadden onze nummers uitgewisseld en ik had aangegeven dat ik als deeltijder krap in mijn tijd zat. Geen probleem, alles kan online. Flink inlezen: metalen zijn best interessant. En er is best brede info te vinden. Ik dus in een paar uur metaalexpert - nou ja... En toen was het wachten. Het duurde me allemaal net te lang: schoof ik toen ik jong was ook alles vooruit? Ik denk het wel. We waren het er op een gegeven moment over eens: in het laatste weekend. Niet dus: ik aan de bak, zij katers, werk, vrouwen... Dat van dat werk snapte ik niet. Dinsdag zouden zij dan maar de koppen even bij elkaar steken. Ik vermoed dat dat ergens mis ging. Gisteravond ging het ineens los, maar toen had ik uit angst dat er níets zou liggen de presentatie al voor 70% in de steigers. Maar ze - we! - kregen het wel mooi voor elkaar. Met een paperclip als verbindend element - daar had ik ook nog flink voor moeten lobbyen. Hier staat een kopie van de dia's. 10 Minuten voor de lesstart zei een presentator uit een ander groepje dat een handout verplicht is. Samen met Sjaak cool gebleven en ook dat nog even geregeld. Uiteindelijk ging het van een leien dakje. 't Is geen negen, maar die voldoende hebben we binnen.

Het andere groepje had een presentatie over natuurlijke bouwmaterialen, met veel plaatjes met veel en onleesbare tekst. Maar inhoudelijk dik in orde: hout, bamboe, hennep en kwarts.

Vooraf aan de presentaties kregen we nog een overhoring over hoofdstuk 1 van iets. O jee: had ik weer ergens wat gemist. Gelukkig bleek dat we die inhoud in de vorige les al in een vogelvluchtpresentatie voorbij hadden zien komen, of (of misschien én) dat ik die info voorbij had zien komen bij het inlezen op metalen. Van de 5 vragen 4 min of meer goed. En die vijfde ging over isotroop en was een 'o ja'...

SO Analyse

Leerling uit een 3H hebben vandaag hun eigen SO geanalyseerd, dit met de buurman gedeeld en met de klas uitgewisseld. Dit geeft hen inzicht in hun sterke en zwakken kanten (OBIT), welke paragrafen er wel of misschien nog niet goed inzitten, dat ze meer moeten schetsen, etc.

Het werd door de leerlingen gewaardeerd. Ik heb ze ingenomen om de resultaten te registreren, en de volgende les krijgen ze deze weer terug voor eigen gebruik.

Dat kan overigens handiger: maandag bij de 3A's heb ik toch de laptops en laat ik hen dit meteen in een google-form invullen: heb ik meteen de details en zij een copietje...

Klasse(n)opstelling

Er zit elk jaar wel een te dynamische klas bij. En als je de namen nog niet kent - en je ook nog eens in een afwijkend lokaal (4x2 breed, 4 diep) zit, dan zitten ze al snel op niet zo handige plaatsen. Maar nu heb ik de oplossing gevonden voor elke keer dat geschuif met leerlingen: de klassenopstelling bij binnenkomst op het digibord. Dat signaal was duidelijk genoeg. Er werd wel wat gezucht bij binnenkomst, maar iedereen zat meteen op de goede plaats. Dat lijkt me ook wel wat voor lokaal 045, waar zes ronde tafels met elk 5 krukken er om heen staan...

Versnelling

Bij 3A gebruik gemaakt van een oude prezi (over Banas 7.2: Netto-kracht, Versnelling en F=m.a) voor de voorbeelden en opdrachten over versnelling. De eenheid vormde geen probleem, deze is namelijk puur wiskundig - en dat snappen ze. ( m/s per s, oftewel m/s/s, oftewel m/s^2).
Ook de stap naar de r.c. en zelfs een raaklijn in het vt-diagram was voor hen geen bezwaar. Ik vermoed dat ze vorig jaar les hebben gehad van Hans of Inge.

Bij het DDU van een paar opdrachten viel het me op dat een groot aantal leerlingen zich niet aan de afspraken houdt m.b.t. de notatie (FIRE, formule, invullen, rekenen, eenheid) - zijn ze vorig jaar blijkbaar niet goed van doordrongen.

Helaas was de luchtkussenbaan geen optie omdat de dubbele timer van de passagetijden terug naar de leverancier is gestuurd. Ik heb wel een alternatief gevonden. Niet zo spectaculair, nl. een simulatie: http://www.thephysicsaviary.com/Physics/Programs/Labs/MeasuringPhotogateAccelerationPrelab/index.html

Volgende les het computerlokaal of de laptop-kar dus maar even reserveren.

Misschien combineren met een opdracht over de versnelling n.a.v. een simulatie van dezelfde maker: http://www.thephysicsaviary.com/Physics/Programs/Labs/GraphingOfMotionLab/index.html, waarbij een aantal versnellingen (of vertragingen) gevraagd kan worden: hondalike, lexuslike, volvolike etc.

Autootje op helling

De opdracht op het bord.  Voelt onnatuurlijk voor de kids: het diagram met de hoogte horizontaal en de afstand verticaal. 

De volgende keer zet ik de antennes op de autootjes en dan met 0 tm 4 moeren. Massa tegen afstand.

...Maar dan herhaal ik de opgedane kennis over de schuifmaat niet...

Nakijkwerk

Filmpje versnelling

Omdat een SO voor een 3H verschoven was, alvast begonnen met 'versnelling'. Korte uitleg, daarna tweetallen met een goed voorstel 'weggestuurd' om een filmpje van een versnelling (of vertraging, da's tenslotte hetzelfde) te maken om later te analyseren met Coach. Coach slikt ondertussen rechtstreeks filmpjes van zowel Android als iPhone.

Toch ben ik een beetje bezorgd over de eerste resultaten. Veel vervagende objecten: deze zijn slecht te meten. Misschien bij het videometen toch maar een reservefilmpje klaarzetten...

Do's:

• Houdt voldoende afstand. Je beweging moet in z'n geheel zonder dat de camera beweegt worden opgenomen.
• Er moet een referentie-afstand in je beeld zitten. Een stoeptegel, A4 of geodriehoek - afhankelijk van je beweging.
• Zorg voor voldoende licht en contrast. Dus buiten of onder een lamp. Voor een lichte muur, op een lichte tafel, etc.
• Zorg er voor dat de volgende keer je filmpje op een schoolcomputer kan (stick, mail naar jezelf, dropbox, enz.)

Hoogspanningstip

Setting: demonstratie veldlijnen 6A

Steek bij het werken aan hoogspanning je linkerhand in je broekzak. Niet in verband met de rechtervuistregel, maar om een eventuele stroom door het lichaam niet langs het hart te leiden.

Meten en structureren (2)

Wederom zonder instructie (het was gisteren een erg lange dag) een 2H met de lego-autootjes aan het werk gezet. Met een iets slimmere woordkeus in de opdracht werd er een stuk rustiger gewerkt dan in de klas van afgelopen woensdag. Ze wisten beter wat er van hen verwacht werd.

Die klas van afgelopen woensdag mocht vandaag oogsten: de leerlingen werden gehusseld en de schriften gewisseld. 'Kun je er wijs uit worden wat de ander heeft gedaan? Hoe lag de helling? Waar op de auto werd gemeten? Kun je de verschillende metingen terugvinden? Hoe kan het handiger?

Na het tekenen (ik bedoel: schetsen!) en de tabellen kwamen we bij de grafiek. (Prezi)

Dat is uiteindelijk toch een beetje moeilijker dan bij wiskunde. Ik moet nog wel een makkelijker te begrijpen omschrijving maken over het kiezen van de stapgrootte op de assen. Ik houd het voorlopig nog op '...stappen van 1, 2 of 5. Of 10. Of 200. Of 0,05....' Ze begrijpen de strekking wel, maar ik wil graag een aantekening geven die gewoon in één keer duidelijkheid schept.

Tweede collegedag

QuantumFysica
Vandaag twintig minuten eerder vertrokken en daarmee een dik half uur gewonnen: de bottlenecks in Leeuwarden waren nog niet verstopt geraakt. Dus ook nog tijd voor een bakje koffie en een praatje met een klasgenoot.
In het college werd gestart met een DDU - zet bij het Planck-kromme-plaatje individueel zoveel mogelijk ter zake doende informatie.

Vervolgens delen met je buurman (dat was Dick, maar hij had het eerste college gemist, dus een derde persoon kwam er even bij) en aanvullen. Uiteindelijk mochten een paar iemanden het digibord vol kalken. Dat leek niets toe te voegen totdat bleek dat ik de vorige keer cruciale informatie had gemist:
In de grafiek (hierboven 'Experiment' genoemd) is een piek te zien: lambda max: deze hoort bij een specifieke temperatuur. Als je vervolgens al die maximale golflengten langs de horizontale as uitzet krijg je nog steeds deze kromme! (Dat gaat nergens over. Volgende keer even navragen). Terwijl je eigenlijk zou verwachten dat die grafiek op een hyperbool zou lijken (Rayleigh-Jeans). En dát is dan de UV-catastrofe!

Bij het bespreken van de opgaven kwamen er geen opzienbarende dingen naar boven. Helaas werden er geen opgaven uit het NLT-dictaat besproken - terwijl ik daar wel boemveel tijd in gestoken had-, maar ik heb later mijn antwoorden met die van Gerben vergeleken - en volgens mij ben ik (en hij ook) daar best goed bezig geweest.

Studiebegeleiding werd door Mirjam gegeven en ging over WPL3 (vrijstelling) en WPL4. "Schrijf op 3 post-its 3 dingen die een docent zou moeten kunnen.", leidde tot de 7 competenties. De meeste post-its zaten bij 'interpersoonlijk' (omgaan met leerlingen) en 'vakdidactisch'. De anderen: pedagogisch, organisatorisch, samenwerken met collegae, samenwerken met je omgeving en reflectie. 't Ministerie komt trouwens met 'Bekwaamheden'.
Bij WPL4 moet je een bewijslast verzamelen dat je jezelf ontwikkeld (portfolio) en je moet een visie-stuk schrijven. Ik mag gebruik maken van de documenten uit het Van de Grift-traject. 'Hier ben ik tevreden over... Hier wil ik aan werken,..'
Tool:Klik!: Printjes maken, Analysren, Goede competenties benoemen, Verbeterpunten beschrijven.

(Materiaalkunde &) Technisch ontwerpen. Gerben en ik hadden Dirk opgezocht omdat alle andere deeltijders die al in het bezit zijn van een bevoegdheid een vrijstelling hebben voor Vakdidactiek 2. Dirk vertelde me ook dat ik M&TO aan het missen was. Staat verdikkeme in een ander rooster - ik moet ook alles in de gaten houden. De les was al afgelopen en de studenten al aan het werk met hun opdracht. Ik kreeg alsnog mezelf als groepje. Bij de uitleg van de opdracht kwam ik er achter dat ik dit allemaal als docent Mens & Techniek zelf al had gegeven. Ontwerpcyclus, technisch tekenen, SketchUp en ook de 3D-printer. Als ik Jan een uitgewerkte opdracht waar bovenstaand in terugkomt kan laten zien, dan krijg ik een vrijstelling. Terecht.

Capita Selecta. OMG: om 16:45 geen greintje energie meer. Gelukkig maar eens in de twee weken. Ik kwam niet meer uit de simpelste sommetjes
CS is ter voorbereiding op de basiskennistoets. Twee momenten: 4 december en 23 mei. De toets bestaat uit 70 multiple choice-vragen en duurt 2,5 uur. Dat is iets meer dan 2 minuten per vraag. Zie http://10voordeleraar.nl . 

Stopafstand

Situatieschets 'Fietsen naar de Grote Markt' (zie prezi).

Opdracht: Schrijf in 2 minuten voor jezelf zo veel mogelijk factoren op, die de stopafstand kunnen beïnvloeden. (Hint: er staat erg veel informatie al in de situatieschets.)
Vraag een leerling een factor: schrijf of typ die links of midden (reageren of remmen) of rechts (overig).
Zien de leerlingen waar je indeling op slaat?
Als je de indeling geeft, kunnen de leerlingen dan hun eigen factoren onder de juiste kop plaatsen?

Of:

Opdracht: Schrijf (per groepje?) op post-its zoveel mogelijk factoren ,,,,,
.... Laat die links of in het midden opplakken (reageren of remmen).... etc.

Vervolgens kan de prezi vervolgd worden.

Meta:
Zijn er genoeg factoren om bovenstaande zinvol te kunnen doen? 

Meten en structureren

Zonder practicumvoorschrift (door een uitgelopen mentor-ouderavond) een 2H aan het meten gezet.

Wat is het verband tussen de start-hoogte en de afstand die een autootje aflegt? Met als leerdoel: structuur aanbrengen in je meetresultaten en vervolgens (volgende les) hoe maak je daarbij een fatsoenlijke grafiek. Vandaag fouten maken, volgende keer er van leren.

Toch ook nog een paar jochies flink aan het legoën verdorie.

Vragen construeren

3A als voorbereiding op SO vragen laten construeren. De vragen in je boek heb je gedaan, maar wat voor vragen gaat de docent straks op het SO aan jullie vragen? Daarvoor tweetallen aan een paragraaf gekoppeld; per persoon een vraag maken - Begrijpen, Integreren of Toepassen; uitwisselen met de ander; deze heeft dan de opdracht om de vraag scherper te maken.

Klinkt makkelijk maar vergde erg veel sturing. Ik ga er van uit dat ze een volgende keer beter zullen presteren. Dit was tenslotte de eertse keer.

"Deze vraag kan ik op meerdere manieren beantwoorden."
"Verzin bij deze vraag een context."
"Hier vraag je net als in het boek naar de stopafstand. Kun je de vraag zo stellen dat de beginsnelheid gevraagd wordt?"
"Je vraagt wat een schuine lijn in een v,t-diagram voorsteld. Moeten jullie ook in staat zijn het bijbehorende s,t-diagram te maken?"

Tekenen en schetsen

Dit jaar verplicht: ruitjesschrift.

In het kader van (en dat verzon ik ter plekke, maar klinkt mij en hen plausibel in de oren:) het feit dat de jeugd van tegenwoordig de godganse dag met beelden bestookt wordt en zij zijn dus min of meer per definitie beelddenkers zijn. Daarom zullen zij veel steun hebben aan beelden bij natuurkunde. Het plaatje bij het praatje, zeg maar. Vanaf nu dus meer grafieken, tekeningen en schetsen.

Daarom opgenomen in de eerste opdracht 2e klas: maak een schets van de schuifmaat en geef daar de belangrijke dingen in aan. Daarom opgenomen in de eerste les 3e klas: s-t- en v-t-diagrammen.

Vervelende voorvoegsels

In 2H vandaag een proef-SO gegeven over voorvoegsels. Basisschoolstof - op 4 vragen met mega, giga en micro na. Paniek! Hoe reken je mH om naar H? Tja, ik had dat uitgelegd aan de hand van het trappetje vanaf de kg. Die g, had ik uitgelegd, kun je door allerlei andere letters vervangen.

Het voorbeeld met de hoofdletter X was goed begrepen, dat had ik gecontroleerd. Maar ja, een H, dat is wat anders dan een X natuurlijk. Toch nog maar even op het bord gezet tijdens het SO: mH naar H, daar zou je voor de herkenbaarheid voorzichtig over de H's wel eens een g-tje kunnen zetten....

Daar werd het natuurlijk een stuk makkelijker van.

Toetsen innemen, weer uitdelen, nakijkblad erbij, nakijken, cijfer berekenen: wauw!
Eén voldoende. Een vijfeneenhalf. 12 kinderen met maar 1 of 2 goed. Van de 28 vragen welteverstaan. Ik ga me maar eens ernstig zorgen te maken. En de ouders meenemen in dat proces.

De eerste dag

... begon met QuantumFysica. Let vooral op de schrijfwijze: dat vindt de docent - Jan - prachtig. Hij vindt ook de 4 vergelijkingen van Maxwell de mooiste die er zijn.

...And let there be light.

Ik moet zeggen: zijn uitleg is goed volgbaar en zijn enthousiasme is aanstekelijk. Misschien moet ik nog even wachten met die tattoos van Newton en Einstein.

Les: zwarte stralers, de UV-catastrophe, de constante van Wien en die van Planck. En een kop koffie met Gerben.

Bij het Begeleidingsuurtje kwam ik er achter dat mijn (door mij) beoogde SLB-er geen inhoudelijke kennis van natuurkunde zal hebben... Gelukkig kon Dirk mij wel vertellen waarom 'Moderne Natuurkunde' dit jaar niet gegeven wordt. (Was een eerstejaars vak, maar vanaf dit jaar een tweedejaars). Het tentamen wordt wel gegeven. Moet ik maar even met Meine overleggen.

Hands-on bij Materiaalkunde & Technisch Ontwerpen. Ons groepje (met Carin, Ivo, Sjaak en Lucas) herkende de meeste materialen. Met dit groepje (zonder Carin) de 17e een presentatie geven over Metalen. En vervolgens een Workshop. Ze willen eigenlijk een laptop doorzagen, maar ik probeer ze over te halen met iets praktisch als een sap- of melkpak aan de slag te gaan.

Les: Eigenschappen van materialen via micro, meso en macro.
Even opletten of Dirk de ELO-cursus open zet.



Morgen krijgen de eerstejaars al de vrijstellingslijst ter ondertekening voorgelegd. Jan raadt me aan om Meine te mailen oftie die van mij donderdag wil meenemen of klaarleggen.

Oh ja - ik kon niet printen. Nog uitzoeken hoe dit (niet) kan.

Klein en groot

Als aanvulling op het ophalen van rekenen met voorvoegsels (en het introduceren van micro, Mega en Giga) een 2H-klas vergast op een stuk frontale college aan de hand van The Scale Of The Universe (http://htwins.net/scale2/).

De link vanzelfsprekend ter beschikking gesteld via It's Learning.

Overigens hebben een paar leerlingen al met de site mogen stoeien als verdieping na het snel succesvol afronden van de Schuifmaat opdracht.

Remmen!

Deze 3e klas paragraaf gaat over remmen. Daaronder zijn de onderwerpen Nettokracht (wat is nettokracht en wat is de invloed op de snelheid), Remmen op de Weg (o.a. remblok, remschijf, ABS) en - ik voeg ze even samen - Remmen op het Water en in de Lucht en het Landen gehangen (o.a. weerstand vergroten, aandrijving omkeren).

Ik heb met een klas 'snelle presentaties' gedaan, maar 'expertgroepen' beviel bij de andere twee klassen toch beter. Zowel bij de klas als bij de docent.

Eerste les 3H en 3A

De school is al weer een dikke week bezig en ik ben nu pas begonnen met deze blog.
Toch nog even de eerste les van de 3H en 3A klassen. Startopdracht 'Beweging in het verkeer', op z'n Spijkerboers.

0. Even weer ophalen s = v x t ...

1. Teken in een v-t-diagram een denkbeeldige fietstocht. Tijdsduur 10 minuten, 4 verschillende snelheden, waarvan 1 x 0 m/s; hoogste snelheid niet meer dan 10 m/s (- en dat is best snel!). Snelheden in hele m/s, tijdsduren in hele minuten. Dit ziet er dus uit als 3 blokken.

2. Groepjes van 4: schuif de schriften door. Maak in het schrift van je buur het bij het v-t-diagram horende s-t-diagram. Begin niet meteen - denk eerst goed na en overleg over de struikelblokken die je tegen gaat komen.

Succes.

(Controle op ruitjesschriften, gebruik potloden, geo's etc.)

3. Gaandeweg wat tips. In de bespreking de drie grote struikelblokken duiden. Huiswerk is o.a. een correct s-t-diagram in het eigen schrift.

Schuifmaat

Doel: precies leren meten. Meten met een schuifmaat is niet in het boek beschreven. Later dit jaar te gebruiken bij bepaling dichtheid.

Thuis kan verder geoefend worden met een applet (physlet) - te vinden via It's.
(http://home.wxs.nl/~ouwer273/schuifmaat.htm)

Te verbeteren: het groepje van 4 leek weinig toegevoegde waarde te hebben: tweetallen werkt beter. Voordeel: als iemand uit het groepje goed kan meten, kan deze de anderen controleren.

Reactietijd met de reactietester

Besef dat geconcentreerd reageren al 'wat' tijd kost.
Structuur: (Weet je over een week nog wat die getallen in je schrift doen?)
Heeft deze snelle proef een titel gekregen?
Zijn de resultaten netjes in een tabel gezet?
Eenheid?